In een coaching vertelde een vrouw: “Ik verlang naar het moment dat mijn man en ik echt het mekaar zijn”. Zij en haar man hadden de kinderen pas vorige week over de scheiding verteld. De scheiding leverde veel stress op voor het hele gezin.
Na de scheiding moeten vaak nog allerlei administratie in orde gebracht worden. En dat is niet zomaar in een week geregeld.
Meestal kunnen koppels in zo’n periode van hun leven dan ook niets positiefs over hun aanstaande ex te vertellen want de wonde is nog steeds open.
Nu denk je misschien; ja natuurlijk, ze gaan immers niet voor niets scheiden. Maar het is een groot probleem voor kinderen dat ouders soms alleen nog maar slechte dingen over elkaar te zeggen hebben tijdens en na een scheiding. Ze zijn weliswaar geen partners meer, maar hebben wel nog steeds samen kinderen. Als ouders kun je in die zin nooit helemaal uit elkaar gaan.
‘Scheiden is ook voor de kinderen beter’
Je hoort vaak dat scheiden ook voor de kinderen beter is. Want een ongelukkig gezin is vervelend voor alle gezinsleden. Maar verschillende onderzoeken1 laten het tegenovergestelde zien. Daaruit blijkt dat kinderen lang niet altijd beter af zijn na een echtscheiding. Kinderen van gescheiden ouders lopen veel vaker tegen problemen aan dan leeftijdsgenoten met ouders die wel bij elkaar zijn gebleven. Ze presteren minder goed op school. Ze hebben meer psychische problemen. Ze hebben te maken met een lager zelfbeeld.
Hoe dat komt? Neem een typische scheiding in gedachten en bekijk die vanuit de positie van het kind. Eerst had het kind ouders die samen waren en constant ruzie hadden en nu heeft het ouders die uit elkaar zijn en constant ruzie hebben. Hoe is het kind er nu op vooruit gegaan? Inderdaad, niet. Bovenop alle spanningen die er altijd al waren zijn er loyaliteitsconflicten gekomen en gesleep met tassen en kleding van het ene naar het andere huis. Er is stress bij de ouders (en dus ook bij het kind) over alimentatie en omgangsregelingen en allerhande beslissingen die ouders samen moeten nemen over de opvoeding.
Welnu, het is natuurlijk onzinnig om te zeggen dat mensen dan maar niet uit elkaar moeten gaan. Scheiden doe je niet voor de lol en al helemaal niet om je kinderen meer problemen te geven.
Bovendien denk ik dat heel wat problemen waar kinderen van gescheiden ouders tegenaan lopen in veel gevallen te voorkomen zijn. Maar daarvoor moeten we uitgaan van een andere benadering; scheiden met het kind als uitgangspunt.
Kindbewustzijn, ouderbewustzijn en volwassenbewustzijn
Laten we voorop stellen dat de meeste ouders het allerbeste met hun kinderen voor hebben, ook als ze gaan scheiden. Dat is het probleem niet. Het probleem is dat scheiden een emotionele, pijnlijke en onzekere fase in je leven is waar je als volwassene niet alleen je kinderen doorheen moet gidsen maar ook eerst zelf je weg in moet vinden. Scheiden doet iets met je zelfbeeld en het beeld dat je van je partner hebt. Een scheiding doet pijn en dan komt er een overlevingsstrategie naar buiten. Het zou wel eens kunnen dat je nu een andere zijde van je partner ziet.
Vaak voelen mensen zich machteloos, er komt immers zoveel op hen af. Om dat gevoel tegen te gaan proberen ze de controle terug te pakken en zetten ze harde muren rondom zich ter bescherming van het hart. Het ego neemt het over en de volwassene zakt naar een kindbewustzijn. Beide partners voelen zich gekwetst en reageren dat op elkaar af. Om een gevoel van controle terug te krijgen gaan ze in de aanval in een situatie die absoluut niet op meer conflicten zit te wachten. Dat hoeft niet meteen een vechtscheiding tot gevolg te hebben gelukkig. Maar het kan zich ook uiten in allerlei onderhuidse spanningen die kinderen maar al te goed oppikken.
Soms komt het ook voor dat een partner vanuit een ouderbewustzijn gaat handelen. Je gedraagt je dan alsof de ander een klein kind is en jij de ouder die wel weet hoe het moet. Dat kan een reactie zijn op het kindbewustzijn van de ander, maar je kunt de ander daarmee ook in die rol duwen.
De kunst is om op een volwassen niveau te reageren en te communiceren. Je moet je eigen ego in balans hebben. Kijk in de spiegel als je partner kinderachtig doet. Wat doet dat met mij? Ga daar mee aan de slag. Want je kunt het probleem niet voor die ander oplossen, dus laat het probleem waar het ligt. Dat zal niet altijd gemakkelijk zijn, zeker niet als je juist het gevoel hebt dat het gedrag van de ander negatief is voor de kinderen. Maar hoe eerder je accepteert dat je alleen je eigen houding kunt controleren hoe beter dat is voor jezelf en voor je kind(eren).
Slachtofferrol
Juist ook doordat veel scheidingen niet echt vlekkeloos verlopen voelen beide partners zich slachtoffer. Goedbedoelende vrienden en familie bevestigen die rol nog eens door te benadrukken hoe oneerlijk de situatie is en dat je beter af bent zonder die ander. Allemaal uit empathie, maar helpt het je echt verder? Of belemmert het je om in je eigen kracht te stappen?
Wat er ook gebeurd is, als ouders blijf je medeverantwoordelijk voor je kinderen. Neem die verantwoordelijkheid, ongeacht of de ander dat ook doet. Haal niet je gelijk wanneer het ten koste is van je kind. Probeer de ander altijd te benaderen als de ouder van je kind, en niet als je ex of zelfs als de vijand. Help elkaar, denk met elkaar mee. Niet omdat je elkaar zo leuk vindt, want je bent immers niet voor niets gescheiden. Maar omdat je jullie kind(eren) zo leuk vindt.
Als je alleenstaande ouder wordt dan is dat een enorme financiële, emotionele en spirituele investering. Waak ervoor dat je niet in slachtofferschap vervalt, maar echt op zoek gaat naar je kracht. Ik wil niet, ik kan niet, dat is kindbewustzijn. Je moet naar je volwassenbewustzijn, groeien van slachtofferschap naar kracht. Dat is een proces en dat is niet gemakkelijk met zoveel gevoelens die nog een plek moeten krijgen en emoties die alle kanten opgaan. Het is dus helemaal niet raar om op zoek te gaan naar hulp of een coach om inzicht en bewustzijn op te bouwen bij jezelf. Juist ook in het belang van je kind(eren) is het belangrijk om goed naar jezelf te blijven omkijken.
Praktische oplossingen
In de praktijk kan een volwassenbewustzijn betekenen dat je voor je gevoel twee stappen extra zet terwijl je ex niet van de bank lijkt te komen. Dat je extra gaat werken of zelf minder geld gaat uitgeven om te zorgen dat de kinderen genoeg hebben. Of dat je op je vrije avond de fietsen van de kinderen komt repareren. Het zou zelfs kunnen inhouden dat je naar een instantie stapt om hulp te vragen. Maar niet je schouders ophalen en naar de ander wijzen. Doe wat jij kunt doen en blijf dat doen. Jouw emoties zeggen misschien; “mijn ex had ook gewoon op YouTube kunnen kijken hoe je een band moet plakken.” Maar dat is niet belangrijk! Wat écht belangrijk is, is dat je kind een ouder ziet die aandacht geeft aan de noden van het kind en ook voor hem of haar zorgt.
Negatief praten over de ander
Jezelf negatief uitlaten over je ex of ruzie maken waar de kinderen bij zijn lost precies 0 problemen op. Daar zijn de meeste ouders zich wel van bewust. Maar onbewust laten ouders toch vaak aan kinderen merken wat ze van die ander vinden. En daarmee creëren ze een enorm emotioneel probleem voor je kinderen. Als papa duidelijk maakt dat hij mama geen leuk mens vindt en jij vindt als kind je moeder wel een leuk mens dan is dat alsof je tegen je papa ingaat. Dan ontstaat er een soort splitsing in het gevoel en in de ziel. Dat kan in sommige gevallen echt psychische problemen veroorzaken. En als mama laat merken dat ze niet zit te wachten op enthousiaste verhalen over je weekend bij papa dan vervalt daarmee haar rol als iemand bij wie je altijd terecht kunt om te praten.
Dus eigenlijk moeten we als ouders nog een stapje verder gaan dan enkel niet negatief over je ex praten. We moeten weer positief over die ander gaan praten. Moeilijk? Absoluut, zeker in het begin. Maar onze kinderen verdienen het om te blijven horen dat ze die mooie ogen van papa hebben of hun talenknobbel van hun moeder. En alle mooie verhalen over hoe papa en mama elkaar hebben leren kennen als bevestiging dat ze uit liefde geboren zijn.
Het kind als centrale punt
Iemand uit Sudan wist mij te vertellen dat ouders alleen mogen scheiden als ze toestemming van de kinderen krijgen. Dat is misschien niet echt haalbaar in onze maatschappij maar wat een mooie manier om de situatie echt vanuit de positie van het kind te bekijken. Kinderen hebben een vader en een moeder nodig voor hun spirituele vorming en niet twee mensen die op een onvolwassen manier met elkaar omgaan.
En door de situatie vanuit het oogpunt van het kind te benaderen heb je ook een kans om zelf te groeien als mens. Een kans om uit je kindbewustzijn te stappen, uit je slachtofferrol. Om allebei in je volwassenbewustzijn te stappen en spiritueel te groeien. Heb respect voor elkaar uit respect voor je kind. Daar is het hele gezin bij gebaat.
Warme groet,
Eva
p.s. Kun je wel wat hulp gebruiken als (aanstaande) alleenstaande ouder in je zoektocht naar je eigen kracht en je volwassenbewustzijn? Je mag mij altijd vrijblijvend contacteren.
